Hahnemann

Hij groeide op in een familie die leefde van de porseleinindustrie. Zijn vader wilde dat Samuel in die traditie zou blijven, maar de kleine Samuel bleek al snel veel meer talent te hebben voor talen. Op zijn twintigste was hij reeds meester in Engels, Frans, Italiaans, Grieks en Latijn. Later kwamen daar Arabisch, Syrisch, Chaldeïsch en Hebreeuws bij. Uiteraard vergeet men dan nog Duits. Hahnemann verdiende zijn brood dan ook met teksten vertalen en thuis- en bijles geven. De interesse voor de geneeskunst bleek echter: uit de vele studies die hij pleegde, ook tijdens het vertalen, verbaasde hij zich over de geneesmethoden en de schrikverhalen van patiënten.

Hahnemann besloot daarom medicijnen te gaan studeren, eerst twee jaar in Leipzig, maar uit onvrede over het niveau der professoren en het gebrek aan goede medische faciliteiten besloot hij deze Duitse stad te verruilen voor Wenen. Na tien maanden in armoede geleefd te hebben verkoos hij alsnog voor de Universiteit van Erlangen, en daar studeerde Hahnemann af met lof in 1779 op een dissertatie over de ‘oorzaken en behandelingsmethoden van krampen’.

De beginselen van de homeopathie zijn eenvoudig van opzet, maar niet voor iedereen volledig te begrijpen. Daartoe moet men bijna tweehonderd jaar teruggaan in de tijd en het misschien wel meest opmerkelijke verhaal uit de geschiedenis van de geneeskunde onderzoeken, dat is samengevat in het leven van één man: de Duitse arts en scheikundige Christian Friedrich Samuel Hahnemann, die leefde van 1755 tot 1843.

Hahnemann noemde zijn nieuwe geneeskundige benadering homeopathie, ontleend aan het griekse homeos, dat ‘gelijksoortig’ betekent en pathos, dat ‘lijden’ betekent. Daarmee bedoelde hij dus zoiets als dat homeopathie het ‘behandelen met iets dat een effect teweegbrengt gelijk aan het lijden’ inhoudt. In zijn boek openbaarde Hahnemann de wetten en beginselen van een nieuwe wetenschap, op ervaring gebaseerd en verzameld in een periode van twintig jaar praktijk.

Kort samengevat toonde Hahnemann aan dat:

• Een genezing tot stand wordt gebracht in overeenstemming met bepaalde wetten van het genezen, zoals die voorkomen in de natuur
• Niemand buiten deze wetten om kan genezen
• Er geen ziektes als zodanig bestaan, maar slechts zieke individuen
• Een ziekte altijd dynamisch van aard is, dus het geneesmiddel ook dynamisch moet zijn, wil het genezing kunnen brengen
• De patiënt slechts één bepaald geneesmiddel nodig heeft tijdens een bepaald stadium van zijn ziekte en geen ander; voordat dat bepaalde geneesmiddel is gevonden geneest de patiënt niet, maar wordt in het gunstigste geval zijn toestand slechts tijdelijk verbeterd

Hahnemann was een echte wetenschapsbeoefenaar, die zijn uitspraken baseerde op waarneming, of deze nu binnen de in zijn tijd gangbare dogma’s paste of niet. De belangrijkste ‘toevallige’ waarneming die hij deed bleek een gegeven van de natuur te zijn: een stof die symptomen teweegbrengt bij een gezond persoon geneest soortgelijke symptomen bij een ziekpersoon.

Hahnemann leefde en werkte in een tijd dat de geneeskunde veelvuldig gebruik maakte van behandelingen ‘medicijnen’ die met name gemeen hadden, dat zij veelal niet bijdroegen aan het genezen van de patiënt, doch het afweermechanisme  zwakker maakten en/of de kwaal slechts tijdelijk onderdrukten.

Hahnemann’s vader had als gewoonte om zijn zoon als kind ‘op te sluiten’, om hem denkoefeningen te laten uitvoeren – problemen die de jongen geacht werd zelf op te lossen. Daardoor leerde Hahnemann het gebruik van intuïtie en inzicht te ontwikkelen en leerde hij de beperkingen kennen van de intellectuele logica.

Hahnemann blonk duidelijk uit in vrijwel alles wat hij ondernam. Hij bouwde na het voltooien van zijn artsenstudie in 1799 in het duitse Leipzig in korte tijd een grote reputatie op, maar nog was hij niet tevreden. Hij stopte na enkele jaren praktiseren met de uitoefening van de geneeskunde, omdat het, zoals hij zelf tegen een vriend verwoordde, ‘een kwelling was om altijd in het duister te tasten als ik zieken moest genezen en volgens de één of andere hypothese over de ziekte middelen moest voorschrijven die hun plaats in de Materia Medica te danken hadden aan een willekeurige beslissing …

Kort na mijn huwelijk zag ik af van de uitoefening van de geneeskunde opdat ik niet langer het risico zou lopen om schade te berokkenen en hield me alleen nog bezig met scheikundige en met literaire zaken’.

Hahnemann’s actieve geest bleef echter nieuwsgierig, open en systematisch. Tijdens het vertalen van de gezag hebbende Materia Medica van Professor Cullen van de London University stuitte hij op een verhandeling over het gebruik van kinabast (een bron van wat tegenwoordig als kinine bekend is) voor de behandeling van malaria. Het succes van kinabast werd toegeschreven aan de samentrekkende werking. Hahnemann was door deze verklaring zo teleurgesteld dat hij iets zeer ongewoons deed: hij nam om de werking te onderzoeken zelf een aantal opeenvolgende doses kinabast. Het resultaat beschrijft hij als volgt:

‘Ik nam bij wijze van experiment tweemaal per dag vier drachmes kinabast. Eerst werden mijn voeten, vingertoppen, enz, koud; ik werd slap en suf; vervolgens begon mijn hart snel te kloppen en werd mijn pols snel en zwak; onverdraaglijke angst, beven, een gevoel van uitputting in alle ledematen; vervolgens kloppingen in mijn hoofd, rode wangen, dorst en, kortweg, alle symptomen die normaal kenmerkend zijn voor wisselkoorts (malaria) maakten hun opwachting, het ene na het andere … Deze aanval duurde elke keer twee of drie uur en keerde terug als ik deze dosis herhaalde, anders niet; ik hield ermee op en was goed gezond’.

Hiermee ontdekte Hahnemann, door zijn persoonlijke ervaring, dat een geneesmiddel waarvan bekend was dat het een genezende werking had op malaria in feite de symtomen daarvan voortbrengt als het aan een gezond persoon wordt toegediend. Dit is het belangrijkste beginsel waarop de homeopathische geneeswijze is gebaseerd.

Ben je benieuwd wat we voor je kunnen betekenen en vind je het fijn om eerst persoonlijk contact te hebben en advies te krijgen? Neem vrijblijvend contact met ons op.